گیمیفیکشن چیست؟ کاربردهای گیمیفیکشن در کسب‌و‌کار

تاحالا شده بازی کنید و هنگام انجام بازی آنقدر درگیر جذابیت بازی شوید که مکان و زمان از یادتان برود! حالا به این فکر کنید، اگر در آموزش، در زندگی، کسب‌وکار و در خیلی از زمینه‌های دیگر از روش‌های جذاب و بازی‌واری استفاده کنیم که همانند بازی کردن، آنقدر فکر وذهنمان درگیر شود که مکان و زمان از دستمان بیرون رود، چه اتفاقی رخ می‌دهد؟! با توجه به اینکه این روش‌های جذاب را در زندگیتان به‌کار می‌گیرید، شاید به مقالاتی در زمینه گیمیفیکشن چیست؟ برخورده باشید.

استفاده از این روش‌های بازی‌گونه در امور مختلف، باعث ایجاد مخاطبان هدف و افزایش تعداد آن‌ها در آن زمینه می‌شود و کاربران را به مشارکت در برنامه تشویق می‌کند. استفاده از این روش‌ها را گیمیفیکشن می‌نامند. در این مقاله قصد داریم شما را با مفهوم گیمیفیکشن چیست؟ آشنا سازیم و به اهمیت و استفاده از آن در زندگی روزمره بپردازیم.

گیمیفیکشن چیست؟

گیمیفیکشن یا بازی‌گونه‌سازی استفاده از عناصر و تکنیک‌های طراحی بازی در زمینه‌هایی است که ماهیت بازی ندارند و یا برای آن طراحی نشده‌اند مانند بازاریابی دیجیتال، تجارت و کسب‌وکار، آموزش و بسیاری از زمینه‌های دیگر.

استفاده از این مکانیزم برای افزایش تعامل کاربر، ایجاد جذابیت در یادگیری، انجام فرایندهای تکراری یا کارهای غیر جذاب برای مقاصد غیر بازی‌گونه می‌باشد و یک رابطه مداوم بین مخاطب و هدف ایجاد می‌کند. برای مثال اولین تجربه ما از گیمیفیکشن در آموزش این بود که به ازای هر نمره خوبی که کسب می‌کردیم، یک کارت صد آفرین داده می‌شد که با جمع آوری چند کارت می‌توانستیم یک جایزه بگیریم. و بدین ترتیب با اینکار ترغیب به تمرین کردن بیشتر می‌شدیم.

تاریخچه مختصر گیمیفیکشن

از نخستین طراحان بازی می‌توان به مصر باستان اشاره کرد. درآن زمان مردم وقت و توان زیادی را صرف طراحی و تولید بازی و سرگرمی می‌کردند. درطول تاریخ، انسان‌ها به فعالیت‌هایی که به بازی گره می‌خورد، اشتیاق بیشتری نشان می‌دادند.

اولین‌بار واژه گیمیفیکشن در سال ۲۰۰۲ توسط نیک پلینگ (nick pelling) به‌کار گرفته شد. بعدها سعی شد اصطلاحات بهتری به‌جای این واژه به‌کار گرفته شود، ولی درنهایت این واژه مورد توجه رسانه‌های دیجیتال و شرکت‌های سرمایه‌گذاری قرار گرفت.

بسیاری از کسب‌وکارها باتوجه به نیاز انسان به بازی‌کردن، تلاش می‌کنند از این نیاز به نفع کسب‌وکار خود استفاده کرده و مشتریان وفاداری بدست آورند. به‌عنوان مثال می‌توان به فروشگاه‌های آنلاین مانند دیجی‌کالا، ‌سایت‌های آموزشی مانند فرادرس، شرکت‌های بزرگی همچون شرکت بازیسازی لگو، پانچال و… که از المان‌های بازی در صنعت خود استفاده می‌کنند، اشاره کرد.

کاربردهای گیمیفیکشن

حالا که با این مفهوم آشنا شدید که گیمیفیکشن چیست؟ اگر دقت کنید متوجه می‌شوید که این مفهوم در بخش‌های مختلف زندگی ما وارد شده است. زمینه‌های تجاری و محصولات، محیط کار، محیط‌های آموزشی، کسب‌وکار و حتی سیاست هم شاهد ورود بازی و گیمیفیکشن هستیم که از این مفهوم برای پیشبرد اهداف خود استفاد می‌کنند. چیزی که در همهٔ آنها مشترک می‌باشد سعی در درگیر ساختن کاربر با محصول یا خدمات مورد نظر است.

گیمیفیکشن در آموزش

یکی از جدیدترین این راهکارها استفاده از مفاهیم نوینی به‌وسیله بازی در طراحی دوره‌های آموزشی است. استفاده از مفاهیم بازی در آموزش اجازه می‌دهد که به جای کلاس‌های خشک و خسته کننده از روش‌های جدیدی در کلاس استفاده شود که آموزش را جذاب و مداوم کند.

از این فعالیت‌های بازی مانند می‌توان به مواردی مانند رفتن به مرحله بعد، تحویل پروژه، دریافت امتیاز در درسی، فعالیت‌های رقابتی در تصمیم‌گیری، استعدادیابی، ارزش آفرینی وبسیاری از روش‌های دیگر اشاره کرد. مانند نرم‌افزارهای زبان که امکان ضبط صدا و مقایسه تلفظ کاربر با تلفظ درست را فراهم می‌کنند که فرآیند آموزش را جذاب‌تر می‌کند.

گیمیفیکشن در کسب‌وکار اینترنتی

نفوذ اینترنت و گستردگی استفاده از وب‌سایت‌ها و شبکه‌های اجتماعی در زندگی مردم برای مدیران کسب‌وکارها یک فرصت بی‌نظیر است. چرا که باعث دسترسی به مشتریان محصولات و خدمات می‌شود.
استفاده از گیمیفیکشن در کسب‌و‌کار باعث می‌شود که افراد در وب‌سایت یا اپلیکیشن شما وقت بیشتری بگذرانند. بتوانند احساسات خود را به‌وسیله سیستم امتیازدهی با دوستانشان به اشتراک بگذارند. منجر به تبلیغات کلامی و غیرکلامی برای کسب‌وکار شما شوند. همچنین با دعوت‌کردن دوستان به بازی و یا اشتراک‌گذاری خدمات سایت به تعداد مشتریان کسب‌وکارتان بیافزایند.

به‌عنوان مثال می‌توان به شرکت اسنپ اشاره کرد. در اپلیکیشن این شرکت با دعوت دوستان خود برای استفاده از خدمات اسنپ می‌توانید کد رایگان سفر دریافت کنید.
یا زمانی‌که فروشگاه آنلاینی به شما یک کارت تخفیف می‌دهد و می‌گوید اگر تعداد آن به ۵ عدد برسد، می‌توانید در سرویس بعدی از آن‌ها تخفیف ۲۰ درصدی بگیرید.

یا سیستم همکاری در فروش وب‌سایت دیجی کالا که در آن مشتریان با کلیک بر روی لینک محصول، اشتراک‌گذاری و خرید آن محصول باعث می‌شوند که پورسانتی به آن‌ها تعلق بگیرد.

کسب و کار اینترنتی را چگونه بدون سرمایه راه اندازی کنیم؟

چهارچوب طراحی گیمیفیکشن

پس از بررسی این مفهوم که گیمیفیکشن چیست؟ حالا به این موضوع می‌پردازیم که چگونه می‌توان گیمیفیکشن را در زمینه موردنظر پیاده‌سازی کرد.

چارچوب‌های گوناگونی برای پیاده‌سازی گیمیفیکیشن وجود دارد. اصلی که در همه آن‌ها مشترک است، استفاده از اصول بنیادی بازی در طراحی گیمیفیکشن می‌باشد. اصول یک بازی شامل قانون بازی، هدف و استراژی در بازی، تنوع و رقابت می‌باشد. در گیمیفیکشن، ابتدا ما ویژگی‌هایی را برای یک بازی در نظر می‌گیریم. سپس تلاش می‌کنیم این ویژگی‌ها و مکانیزم‌ها را در کسب‌وکار خود جاسازی کنیم. آنگاه بررسی می‌کنیم که این مکانیزم‌ها تاچه حد توانسته است درگیری ذهنی مشتریان با کسب‌وکارمان را افزایش دهد و با چه تغییراتی می‌توانیم بازده بیشتری نصیبمان شود؟!

منابع مختلفی برای آموزش طراحی گیمیفیکشن وجود دارد که ما به معرفی ۴ کتاب ارزشمند می‌پردازیم:

• کتاب Gamify نوشته‌ی برایان برک
• کتاب Gamification by Design نوشته گیب زیکرمن
• کتاب Hooked نوشته نیر ایال
• کتاب جعبه ابزار طراحی گیمیفیکشن نوشته آندرزی مارچوسکی